Smart city en smart mobility

Een 'smart city' kan niet bestaan zonder een 'smart mobility', een mobiliteit die mensen en bedrijven op een slimme en duurzame manier met elkaar verbindt. En Europa mikt met zijn strategie voor 2050 op een volledig groene mobiliteit.

Bijwerking - 16 februari 2022

Smart city Wat is een Smart City?

Wat is een smart city ?

De smart city of slimme stad is een concept dat een tiental jaar geleden is ontstaan als verlengstuk van de duurzame stad. Een smart city heeft tot doel de levenskwaliteit van haar inwoners te verbeteren door de economische en sociale zekerheid en de ecologische duurzaamheid te waarborgen dankzij nieuwe technologieën. Het toepassingsgebied van deze nieuwe manier van stadsbeheer omvat met name de openbare infrastructuur (gebouwen, straatmeubilair, domotica enz.), de netten (water, elektriciteit, gas, telecommunicatie), het vervoer (openbaar vervoer, slimme wegen en auto's, carpooling, zachte mobiliteit enz.), de e-diensten en de e-administratie.

Top 10 van de 'slimste' steden ter wereld in 2020*

Londen
New York
Parijs
Tokio
Reykjavik
Kopenhagen
Berlijn
Amsterdam
Singapore
Hongkong

174 steden worden gerangschikt volgens een honderdtal criteria en negen thema's: milieu, menselijk kapitaal, sociale cohesie, mobiliteit en vervoer, urbanisme, economie, internationale uitstraling, bestuur en technologie. 28 Europese steden staan in de top 50 – Brussel op de 41e plaats en Antwerpen op de 76e plaats.

*Bron: Cities in Motion Index 2019/IESE Business School

Smart mobility De wens van de Europese commissie

Overzicht

Om steden steeds slimmer te maken, moeten veel sectoren een metamorfose ondergaan, zo ook de mobiliteit. Dat domein gaat natuurlijk iedereen aan, elke dag, en niet alleen in de steden. Het vervoer is in Europa de tweede grootste uitgavenpost van de gezinnen, draagt voor 5% bij aan het bbp en creëert 10 miljoen directe banen. Het Europese continent heeft een dicht, gediversifieerd en zeer intensief gebruikt verkeersnet. Het stedelijk openbaar vervoer is ook vrij goed ontwikkeld – de meeste steden hebben grote metro-, bus- of tramnetten. Mobiliteit mag dan al een factor van economische en sociale ontwikkeling zijn, toch is er ook een kostenplaatje aan verbonden voor onze samenleving: de uitstoot van broeikasgassen, ongelukken, ...

Europese strategie

In het kader van de Green Deal voor Europa heeft de Europese Commissie onlangs haar strategie voor duurzame en slimme mobiliteit voorgesteld. Die strategie is ambitieus: een vermindering van de CO2-uitstoot met 90 procent tegen 2050. Dat is de belangrijkste uitdaging. Het gaat om alle vervoerswijzen, die allemaal duurzamer moeten worden. Er moeten ecologische alternatieven komen die op grote schaal beschikbaar moeten zijn, dit onder meer dankzij stimuleringsmaatregelen die de transitie bevorderen. De doelstellingen zijn vastgesteld, met mijlpalen, over een periode van 30 jaar.

2030

Er rijden minstens 30 miljoen emissieloze voertuigen op de Europese wegen. Opmerking: de nieuwe Belgische regering heeft beslist dat alle nieuwe bedrijfsvoertuigen milieuvriendelijk moeten zijn in 2026.
100 Europese steden zijn klimaatneutraal.
In heel Europa rijden er dubbel zoveel hogesnelheidstreinen.
Geplande collectieve verplaatsingen van minder dan 500 km moeten koolstofneutraal zijn.
Geautomatiseerde mobiliteit wordt op grote schaal uitgerold.
Zeeschepen met nuluitstoot zijn klaar voor commercialisering.

2035

Grote vliegtuigen met nuluitstoot zijn klaar voor commercialisering.

2050

Vrijwel alle nieuwe auto's, lichte vrachtwagens, bussen en zware bedrijfsvoertuigen zijn emissieloze voertuigen.
Het goederenvervoer per spoor verdubbelt.
Een multimodaal en volledig operationeel trans-Europees vervoersnetwerk. (TEN-V) voor duurzaam en slim vervoer garandeert zeer snelle verbindingen.

Europese initiatieven De 10 actiepunten van Europa

82 concrete initiatieven

Deze transformatie, die sociaal rechtvaardig moet zijn, zal niet gemakkelijk te verwezenlijken zijn en zal de steun van alle actoren in het domein van het vervoer vereisen, zowel in de publieke als in de private sector, waaronder u. De Commissie wil bedrijven een stabiel kader bieden voor de groene investeringen die ze de komende decennia zullen moeten doen. Om die doelstellingen te verwezenlijken en een duurzame, slimme en veerkrachtige mobiliteit tot stand te brengen, heeft ze tien domeinen vastgesteld, met 82 concrete initiatieven. Hierna kunt u ze wat meer in detail ontdekken.

Duurzaam transport

Er rijden al ecologische voertuigen (zoals de elektrische auto), maar nog veel te weinig. Die duurzaamheid moet de standaard worden en zich uitstrekken over alle vervoersvormen (lucht, land en zee), inclusief de infrastructuur.

Domeinen	Voorbeelden van initiatieven
1. De doorbraak van emissieloze voertuigen, hernieuwbare en koolstofarme brandstoffen versnellen	De CO2-normen herzien. Partnerships aanmoedigen om bij te dragen aan de terbeschikkingstelling van innovatieve voertuigtechnologieën. Koolstoftoeslag betalen. Acties opzetten die het gebruik van emissieloze voertuigen aanmoedigen. Controles uitwerken om ervoor te zorgen dat voertuigen gedurende hun hele levenscyclus aan de emissienormen voldoen. De totale ecologische voetafdruk van de auto verlagen, van productie tot sloop. In de maritieme en scheepvaartsector, waar de emissies sinds 1990 met 50% zijn toegenomen: toegang geven tot alternatieve aandrijfvormen. De snelle inzet van alternatieve brandstoffen ondersteunen.
2. Luchthavens en havens met nuluitstoot bouwen	Duurzame brandstoffen voor de luchtvaart en het zeevervoer promoten.
3. De stedelijke en interstedelijke mobiliteit gezond en duurzaam maken	Dubbel zoveel hogesnelheidstreinen inzetten en extra fietsinfrastructuur ontwikkelen in de komende tien jaar.
4. Het goederenvervoer groener maken	Het treinverkeer verdubbelen tegen 2050.
5. Een prijs voor koolstof bepalen en de incentives voor de gebruikers verbeteren	Een reeks maatregelen goedkeuren om te zorgen voor een eerlijke en efficiënte prijsstelling voor alle vervoerswijzen.

Slimme mobiliteit

Digitale technologieën en innovaties hebben het potentieel om een revolutie teweeg te brengen in het personen- en goederenverkeer, waardoor de mobiliteit slimmer, efficiënter en ook milieuvriendelijker wordt. Daarvoor moeten alle gunstige voorwaarden vervuld zijn.

Domeinen	Voorbeelden van initiatieven
6. Een geconnecteerde en geautomatiseerde multimodale mobiliteit creëren	U als passagier de mogelijkheid geven om tickets voor multimodale reizen te kopen en ervoor zorgen dat goederen naadloos van het ene naar het andere vervoermiddel worden overgeladen.
7. Innovatie, datagebruik en kunstmatige intelligentie (AI) aanmoedigen	De inzet van drones en onbemande luchtvaartuigen volledig ondersteunen, evenals andere maatregelen die erop gericht zijn een gemeenschappelijke Europese ruimte voor mobiliteitsgegevens te creëren.

Veerkrachtige mobiliteit

Het herstel na de crisis als gevolg van de COVID-19-pandemie moet worden gebruikt om het hele vervoer- en mobiliteitssysteem sneller koolstofvrij te maken en te moderniseren, waardoor de negatieve gevolgen voor het milieu worden beperkt en uw veiligheid en gezondheid worden verbeterd. De tweeledige groene en digitale transitie zal de sector naar verwachting een nieuwe vorm geven, de connectiviteit hertekenen en de economie nieuw leven inblazen.

Domeinen	Voorbeelden van initiatieven
8. De eengemaakte markt versterken	Meer inspanningen leveren, meer investeringen doen in het trans-Europese vervoersnetwerk (TEN-V) en de vloten moderniseren, voor alle vervoermiddelen.
9. Mobiliteit eerlijk en rechtvaardig maken voor iedereen	Mobiliteit betaalbaar en toegankelijk maken in alle regio's en voor alle passagiers, ook die met een beperkte mobiliteit, en de aantrekkelijkheid van de sector voor pendelaars vergroten.
10. De zekerheid en de veiligheid van het vervoer verbeteren	Het aantal sterfgevallen verminderen, zodat er in 2050 bijna geen zijn.

Conclusie

Het duurzame Europese vervoer waarnaar de EU streeft, moet slim, flexibel en aanpasbaar zijn aan de voortdurend veranderende vervoersbehoeften, waarbij wordt voortgebouwd op de nieuwste technologische ontwikkelingen om naadloos, zeker en veilig reizen voor iedereen mogelijk te maken.