Alles over de elektrische fiets

Fietsen op een elektrische fiets is goed voor het moreel, voor uw gezondheid, uw portemonnee én de planeet. Maar weet u welke het best bij u past? Ontdek hoe u uw elektrische fiets kiest, verzekert en financiert, en alles over premies, leningen en verzekeringen voor elektrische fietsen in België.

Bijwerking - 9 januari 2023

Let op, geld lenen kost ook geld.

Hebt u iemand nodig om u in het zadel te helpen? Volg de gids.

De elektrische fiets De elektrische fiets of ondersteund trappen

Definitie

Laten we eerst wat verwarring wegnemen: als we het hebben over een ‘elektrische fiets’, hebben we het hier over een elektrisch ondersteunde fiets. Een speedpedelec blijft vooruitgaan, ook als je (even) stopt met trappen, die is dus eerder vergelijkbaar met een bromfiets en valt onder een andere wetgeving. Het onderscheid tussen een klassieke fiets en een elektrisch ondersteunde fiets is dus de ‘trapondersteuning’. Deze discrete en beperkte ondersteuning verandert niets aan de primaire functie van een fiets, namelijk trappen. De elektrische fiets werkt met een accu en een intelligente elektromotor die u ondersteunt tot maximaal 25 km/u. Hoewel een e-bike misschien modern en innovatief lijkt, moet u weten dat de eerste prototypes ontworpen zijn vóór de Tour de France het levenslicht zag.

Voor- en nadelen Waarom voor een elektrische fiets kiezen?

Voordelen

Goed voor uw gezondheid: in vergelijking met andere zachte mobiliteitstoestellen vraagt een elektrische fiets nog heel wat van uw spieren omdat hij u alleen helpt te trappen wanneer u daarom vraagt. U bent dus voortdurend in beweging, net als op een klassieke fiets, maar de inspanning weegt wel minder zwaar door.
Moedigt aan om de auto aan de kant te laten: waar op de fiets stappen voor langere afstanden of redelijk sportieve routes snel ontmoedigend werkt, zal de elektrische fiets net extra motiverend zijn, zelfs om kilometers lang op vals plat te moeten rijden. Iets om twee keer over na te denken voor u weer automatisch de auto van stal haalt.
Levert tijdswinst op, vooral in de stad: lang stilstaan in files, kent u dat? Met een elektrische fiets knijpt u overal binnendoor, handig tijdens de spits en in het stadscentrum. En ook met de zich snel vermenigvuldigende zones 30 en de vrij constante snelheid van 25 km/u van de elektrische fiets, is het niet zeker of de auto nog altijd het snelste alternatief is! Bovendien hoeft u ook rondjes te rijden op zoek naar een parkeerplaats.
Past zich aan uw tempo aan: elektrische fietsen bieden verschillende niveaus of rijstanden (eco, tour, sport, turbo) aan. U kiest zelf hoeveel inspanning en snelheid u wilt. U kunt dan gemakkelijk meer ‘sportieve’ tochten afwisselen met meer ontspannende wandelingen, allemaal afhankelijk van uw fysieke conditie.
Veel goedkoper dan de auto: rijden op een elektrische fiets kost u altijd minder dan autorijden. Geen belastingen of taxen, geen parkeermeters en een veel lagere aankoopprijs. Om nog maar te zwijgen van de brandstof: waar benzine en diesel duur zijn, zijn de elektriciteitskosten te verwaarlozen (ongeveer 1,5 euro per 1.000 km).
Flexibeler dan het openbaar vervoer: het komt zelden voor dat de bus u om 3 uur 's nachts aan uw deur afzet of dat het station vlak aan uw werkplek grenst. De elektrische fiets daarentegen brengt u overal, en altijd van deur tot deur.
Ecologisch: rekening houdend met productie, onderhoud en elektriciteit heeft de elektrische fiets een ecologische voetafdruk van 22g CO2/km. Als u weet dat een eigen auto 271 g/passagier/km produceert, is de rekening snel gemaakt. De elektrische fiets kan daarmee een deel van de oplossing zijn voor de klimaatcrisis en voor de verstikking van de steden.

Bronnen: Ecoconso, Mobiliteit Wallonië

Nadelen

Vrij zware en omvangrijke modellen: een klassieke fiets weegt tussen de 6 en 9 kg. Reken voor de elektrische versie tussen de 15 en 30 kg. Hoe dit komt? Het gewicht van de batterijen en de motor. Als de accu leeg is, wordt trappen met een elektrische fiets al snel erg vermoeiend. Een zware fiets is ook moeilijker te vervoeren of om ermee een trap op te gaan.
Duur in aankoop: de prijs blijft voor velen de grootste belemmering. Reken tussen de 800 en 4.000 euro. Dit gezegd zijnde, als u het in perspectief plaatst en de besparingen over een paar jaar optelt, is het een geweldige investering.
Duurder bij herstellingen: niet alleen zijn de aankoopkosten van een elektrische fiets hoger dan die van een klassieke fiets, ook de reparatiekosten kunnen ook hoger uitvallen als de batterij of de motor de geest geeft.
Trekt de aandacht: in 2019 werden in België 30.296 fietsen gestolen. En gezien hun prijs zijn elektrische fietsen het nieuwe favoriete doelwit van fietshelers. Wees uiterst waakzaam wanneer u uw fiets onbewaakt achterlaat. Een verzekering is geen overbodige luxe.
Als het regent, regent het: waar auto en openbaar vervoer u een droge rit garanderen, blijft de elektrische fiets een vervoermiddel waarmee u de weergoden moet trotseren. Het weer en de seizoenen kunnen ook van invloed zijn op uw motivatie om op de fiets te stappen, hou hier rekening mee als u minder avontuurlijk aangelegd bent.

Voor wie? Voor wie is de e-bike het meest geschikt?

Doelgroep

De elektrische fiets is ideaal voor iedereen die van alle vermelde voordelen wil profiteren en wil stilstaan bij het ecologische aspect. In tegenstelling tot andere voertuigen voor persoonlijk transport, is het gebruik ervan niet beperkt tot uitsluitend stedelijk vervoer, u kunt er ook langere afstanden mee afleggen.

De elektrische fiets is vooral interessant voor pendelaars die de woon-werkafstand sneller willen afleggen, zonder dit met het openbaar vervoer te moeten combineren. Al kan dit laatste uiteraard wel: woont u te ver van het station om de auto volledig in te ruilen voor de trein? Fiets dan elektrisch naar het station! Tot slot is de elektrische fiets een zegen voor zowel de sportievelingen onder ons, als voor zij wiens fysieke conditie een kleine duwtje in de rug nodig hebben, ziedaar de reden waarom de fiets ook zo populair is onder ouderen.

Kenmerken profiel

Volgens een studie van Traxio Velo werden in 2019 in België 470.000 fietsen verkocht, waarvan maar liefst 51% elektrische fietsen. Waar de elektrische fiets de laatste jaren vooral populair was bij mensen van 50 tot 60 jaar in een meer recreatieve setting, is er vandaag een opvallende stijging te zien bij de actieve klasse van 40 tot 50 jaar. Dit betekent dat het gebruik ervan voor woon-werkverkeer enorm in de lift zit. Gezien de prijs is de elektrische fiets niet aanbevolen voor kinderen of jonge tieners, omdat het een voorzichtige rijstijl en een verhoogde waakzaamheid vereist.

Bron: O2O

Kiezen Welk type elektrische fiets verkiest u?

De verschillende soorten

Er zijn net zoveel soorten elektrische fietsen als er standaardfietsen zijn. Elke fiets heeft zijn eigen gebruiksspecificaties, budget en design. Stads- of wandelfietsen, mountainbikes, bakfietsen, speed pedelecs ... U ziet het, om een goede keuze te maken, moet u het volledige aanbod vergelijken. Bepaal eerst waarvoor u de fiets gaat gebruiken, rekening houdend met de afstand die u moet afleggen, het aantal ritten, de gewenste snelheid en het soort ritten dat u wilt maken.

Welke fiets voor welk gebruik?

Om korte ritjes in de stad te maken of om naar het werk te gaan, is een standaard elektrische fiets de ideale begeleider. U kunt dan aan een snelheid tot 25 km/u fietsen.
Als u van intermodaal vervoer houdt of als u uw fiets met de hand moet transporteren, kiest u voor een plooifiets. Die is compacter maar ook duurder dan een standaard elektrische fiets. Een lichte elektrische fiets weegt rond de 13 kg, andere halen makkelijk 25 kg.
Voor het vervoeren van zware boodschappen of uw kinderen blijft de elektrische bakfiets de beste keuze aangezien u er meerdere zitjes op kunt plaatsen.
Voor meer extreme ritten zijn er elektrische mountainbikes of elektrische racefietsen. Als de route hobbelig is, kies dan voor voor- en achtervering en grote, dikke banden.
Kies voor zeer lange ritten voor de snelheid van een speed pedelec of voor een model met een grote batterij of zelfs met twee batterijen.

Te analyseren criteria

Naast het type fiets zijn er nog andere parameters die een rol spelen bij het bepalen van uw keuze. De prijs natuurlijk, maar vooral de mechanica, namelijk de motor, de batterij en de trapondersteuning. Er zijn twee soorten motoren op elektrische fietsen: wielmotoren (voor of achter) en middenmotoren. Een centrale motor zorgt voor een betere stabiliteit en wegligging, en is het meest efficiënt. Het kost wel duidelijk meer. Het motorvermogen heeft ook invloed op het rijden. Hoe hoger die is, hoe gemakkelijker het trappen zal zijn wanneer dat nodig is.

Over de batterij: de meeste beschikbare modellen zijn uitgerust met een lithium-ionbatterij. Het belangrijkste kenmerk is de capaciteit, uitgedrukt in Wh (wattuur). Hoe hoger die is, hoe meer autonomie de fiets zal hebben. Dat betekent minder opladen en langere afstanden. In de praktijk varieert de actieradius van een elektrische fiets van 40 tot 100 km.

De trapondersteuning werkt ofwel door een bewegingssensor of door een krachtsensor. De bewegingssensor houdt geen rekening met uw trapsnelheid en heeft even tijd nodig om te activeren. Het krachtsensorsysteem schakelt de ondersteuning direct in en verhoogt deze geleidelijk. Het is intuïtiever en consistenter, dus ideaal voor zij die regelmatig moeten stoppen, bijvoorbeeld voor rode lichten of in zones met veel verkeer.

Wettelijke verplichtingen Wat zijn de wettelijke verplichtingen

De standaard elektrische fiets (25 km/u)

Dit is de vaakst voorkomende. Het vermogen van de motor is beperkt tot 250W, de ondersteuning valt weg bij 25 km/u en hij werkt ook alleen als u tegelijkertijd trapt. De standaard elektrische fiets wordt door de Europese wetgeving gelijkgesteld met een ‘normale’ fiets en moet daarom dezelfde regels van de wegcode respecteren. U bent dus ook niet verplicht een helm te dragen, een vergunning te hebben of een verzekering af te sluiten (hoewel het wordt aanbevolen om op zijn minst een familiale verzekering BA af te sluiten).

De speed pedelec (45 km/u)

Dit is een elektrische fiets met een motor van maximaal 4000 W. De ondersteuning valt weg bij 45 km/u en ook hier werkt de ondersteuning alleen als u tegelijkertijd trapt. Deze snelle elektrische fietsen worden gelijkgesteld met bromfietsen, hier zijn dus wel wettelijke verplichtingen van toepassing: helmplicht, een bromfietsrijbewijs (AM) of rijbewijs B hebben en de fiets inschrijven. De snelle elektrische fietsers kunnen vrij kiezen om op wegen met een maximale toegelaten snelheid van 50 km/u de fietspaden te gebruiken. Ligt de opgelegde snelheid hoger, dan zijn fietspaden in principe verplicht. De wegbeheerder kan via speciale onderborden de plaatselijke situatie wijzigen.

Financieren Welk budget en hoe financieren?

Budget

Voor de aankoop van een elektrische fiets begint het aanbod bij ongeveer 800 euro. Meestal zijn dit modellen met de motor in het wiel en de batterij in de bagagedrager. Met zo'n 1.600 euro hebt u de meeste keuze en een aantrekkelijke prijs-kwaliteitverhouding. De nieuwste modellen kosten ongeveer 4.000 euro. De speed pedelec varieert tussen de 3.000 en 10.000 euro. De prijs is vaak een indicator van prestatie, levensduur en comfort, maar soms is het ook een modefenomeen. Vergelijk (online) beoordelingen, weet wat u echt nodig hebt en informeer u in de winkel.

Vergeet bij de aankoopprijs ook niet de gebruikskosten toe te voegen. Hiermee bedoelen we onderhoud en herstellingen, evenals de elektriciteit die nodig is om op te laden. Tot slot mag ook het budget om uzelf goed uit te rusten en veilig te rijden niet worden verwaarloosd: helm, zadeltassen, regenkleding, hangslot, verzekering ...

Hoe financieren?

Als deze bedragen u angst aanjagen, overtuig uzelf er dan van dat een elektrische fiets op de lange termijn een winstgevende investering is. Om u te helpen uw verlangen naar zachtere mobiliteit te financieren, zijn er drie mogelijkheden:

Informeer u over premies: sommige gemeenten, provincies of gewesten bieden een premie aan of helpen bij de aanschaf van een nieuwe elektrische fiets. Het toegekende bedrag varieert doorgaans tussen de 50 en 250 euro, maar kan in sommige steden oplopen tot 50O euro als u afstand doet van uw nummerplaat.
Maak bij uw werkgever gebruik van de fietsvergoeding: net als bij de auto kan een werkgever bijdragen in de vervoerskosten van zijn fietsende werknemers. Dit is geen verplichting, maar velen doe het wel, omdat fietsen alleen maar positief is, zowel voor de planeet als voor het moreel. Deze vergoeding kan oplopen tot 0,24 euro/km, en het goede nieuws is dat er geen belasting op wordt geheven.
Sluit een aantrekkelijke lening af: denk aan een lening* bij uw bank. Zachte mobiliteit is een dé manier om het fileleed en de parkeerdruk te verzachten én de planeet te respecteren. Banken hebben er dus alle baat bij om deze vervoermiddelen te promoten en om Belgen te helpen bij hun aankoop dankzij voordelige leningen die speciaal zijn ontworpen om ecologische aankopen en zachte mobiliteit te financieren.

Bron: Lez Brussels, Ecoconso

*Onder voorbehoud van aanvaarding van uw aanvraag.

Beschermen & Verzekeren Zorg voor de nodige bescherming

Sloten en zo

Zelfs als u er goed voor zorgt, kan het zijn dat u uw fiets een tijdje buiten moet laten staan. Gezien de waarde van deze voertuigen trekken ze ook de aandacht van dieven. De oplossing? Een heel goed hangslot, of zelfs twee exemplaren. Beknibbel niet op de kwaliteit van uw slot, ook al is het een flinke investering (rond de 100 euro). Kies een stalen hangslot van het U-type, een ketting of een plooislot, met een ART goedkeuring met minimaal 2 sterren. Dan zijn ze bestand tegen koevoeten en tangen. Bevestig uw fiets altijd aan een vast element, ook thuis, want diefstallen uit kelders en garages nemen toe. Voor de geeks onder ons, kan een verborgen GPS-tracker, ook een extra beveiligingsoplossing zijn.

Verzekeringen

Zelfs de beste sloten ter wereld zijn soms niet voldoende om uw fiets te beschermen tegen een gemotiveerde dief, net zoals een voorzichtige rijstijl nooit het risico op een ongeval volledig kan elimineren. Gezien de hoge prijs en de emotionele gehechtheid, blijft het afsluiten van een verzekering een essentieel onderdeel van de bescherming van uw fiets, ook al bestaat er geen wettelijke verplichting. Maar welke verzekering?

Bij een ongeval waarbij u een fout hebt begaan, wordt schade aan derden gedekt door uw familiale verzekering. Let wel, als u de enige schuldige bent of als de derde niet gekend is, krijgt u geen vergoeding ... Tenzij u een verzekering op maat afsluit voor uw tweewieler! Het slimste is om een verzekering af te sluiten die alles regelt: een verzekering die u beschermt tegen diefstal en stoffelijke schade en bijstand verleent in heel België.

Met deze verzekering kan u bijkomend ook de lichamelijke schade na een ongeval met deze fiets of voortbewegingstoestel indekken. Bent u liever voor alle ongevallen ingedekt en niet alleen voor deze fiets of voortbewegingstoestel, kies dan voor onze aparte verzekering Top Ongevallen voor uzelf, uw kinderen of uw hele gezin. Zo fietst u altijd met een gerust gemoed.

Type	Max. snelheid	Max. vermogen	Inschrijving DIV	Verzekering	Rijbewijs	Min. lefftijd	Top fiets
Elektrische fiets (trapondersteuning)	/	250 watt	Nee	Top Familiale	Nee	Geen	Ja
Gemotoriseerde fiets (klasse L1e-A)	25 km/u	1.000 watt	Nee	Top Familiale	Nee	16 jaar	Ja
Speedpedelec Trapondersteuning	45 km/u	4.000 watt	Ja	Top Familiale	AM/B/A	16 jaar	Ja
Speedpedelec Autonome Motor	45 km/u	4.000 watt	Ja	BA Auto (cat. L1e-B Speedpedelec)	AM/B/A	16 jaar	Ja

Wilt u een elektrische fiets kopen?

Hoeveel kunt u lenen? Welke fietsen komen in aanmerking? Ontdek meer en maak een simulatie.

Ontdek meer en maak een simulatie